خلاقیت :

آیا میدانستید تعداد ایده هایی که مغز شما میتواند خلق کند ازتعداد اتم های عالم هستی بیشتر است؟!

تخیل از دانش مهمتر است. چون دانش محدود است درحالیکه تخیل تمام دنیا را در بر می گیرد.

اگر کمی به اطرافمان نگاه کنیم تعداد زیادی دکتر و مهندس میبینیم،  اما چقدر افراد خلاق در کشورمان داریم؟

خلق کردن یعنی : تولید کردن چیزی

با این حال تولید کردن برای خلاق بودن کافی نیست. لازمه خلاقیت ، شهامت پذیرفتن خطر است.

خلاقیت داشتن به معنای فرا رفتن از مرزهای تعیین شده است.

“روزابت کانتر” پس از مطالعه نگرش ها و سیاست های سازمان،در رابطه با خلاقیت،توانست راه هایی را نشان دهد که مدیران به

وسیله آن،مسیر کارکنان خلاق را سد می کنند واجازه نمی دهند آن ها نظرات جدید ارائه کنند.

چگونه مدیران می توانند نسبت به آثار تغییر وخلاقیت واکنش مثبت نشان دهند و افراد را تشویق کنند که درسطوح  مختلف سازمان

درصدد ارائه نظرهای جدید برآیند.

لذا تحت عنوان دستوراتی برای تقویت خلاقیت در سازمان اشاره می گردد:

” خلاقیت و ویژگی مدیران “

1- در سازمان وضعی را به وجود آورید که افراد پدیده  تغییر را بپذیرند:

اعضای سازمان باید بر این امر اعتقاد پیدا کند که تغییر به نفع آن ها و سازمان تمام خواهد شد.این باور معمولا زمانی به وجود می آید

که اعضا به هنگام تصمیم گیری بامدیر همکاری کنند و به هنگام اجرای تغییرات برنامه ریزی شده به گونه ای عمل شود که

امنیت شغلی اعضا به خطر نیفتد.

2- نظرات وعقاید جدید را تقویت کنید :

مدیران سازمان،از بالاترین مقام تا سرپرستاران رده پایین ، باید این موضوع را درگفتار و در عمل ثابت کنند که نظرهای جدید را

گرامی می دارند.مدیران برای اینکه پدیده خلاقیت را تشویق وتقویت نمایند، باید به پیشنهادات زیردستان با علاقه گوش بدهند و

نظرات مفید را که نوید بخش آینده های درخشان است،به اجرا درآورند وآن نظرات را به سطوح بالاتر و مقامات عالی سازمان برسانند.

3- اجازه دهید افراد با اعضا ، ارتباط متقابل داشته باشند :

یک جو باز و خلاق ، زمانی تقویت می شود که به افراد اجازه داده شود با یکدیگر ارتباط نزدیک تری برقرار کنند و گروه ها

و اعضای گروه های مختلف باهم روابط متقابل (تعامل )باهم داشته باشند.

این روابط متقابل باعث می شود که اطلاعات مفید بین اعضاوسازمان ردوبدل و نظرات ودیدگاه های جدید،درباره مسائل سازمانی،

آزادانه به سایر اعضا داده شود.

4- در برابر شکست ها شکیبا باشید:

برخی از نظرهای جدید در مرحله عمل ناموفق می ماند.مدیران موثر یا موفق کسانی هستند که واقعیت ها را و زمان یا منابعی را

که باید در راه تجربه آموزی در رابطه  با نظرات جدید و کارساز بودن یاکارسازنبودن آن ها به مصرف برسد ، بپذیرند.

5- هدف ها را به صورت مشخص تعیین کنید و برای تامین آن ها به اعضا آزادی عمل بدهید :

اعضا سازمان باید برای بروز خلاقیت خود دارای هدف و جهت باشند . از نظر مرز یا محدودیت هایی که در رابطه  با خلاقیت اعضا

وجود دارد ، دستورالعمل هایی معقول صادر کنید و مدیران باید بر مقدار زمان وپولی که در رابطه با ارائه نظر جدید به مصرف میرسد

نوعی کنترل اعمال کنند.

6- برای افراد خلاق و سخت کوش ارزش قائل شوید:

 افراد خلاق دارای انگیزه بسیار قوی هستند،از این رو هیچ گاه دست از تلاش و سخت کوشی برنمی دارند تا کاری که

مورد علاقه شان است را انجام دهند.ولی آن ها هم انسان هستند و باید در این راه مورد تشویق قرار بگیرند و در ازای کار خوبی

که انجام دادند پاداش مناسب بگیرند. راه های زیر به عنوان نوعی محرک برای خلاقیت در سازمان توصیه می شود:

1- ایجاد فضای خلاق

2- دادن وقت برای خلاقیت

3- برقراری سیستم پیشنهادات (صندوق پیشنهادات)

 4- ایجاد واحد مخصوص(واحد تحقیق وتوسعه)

نویسنده برجسته دیگری با طرح فاکتورهای مهمی،موضوع تسهیل خلاقیت را در ابعاد مختلفی دیده و می گوید:

شاید یکی از مهمترین عوامل تسهیل وتقویت خلاقیت درسازمان، ساختار مناسب وتشکیلات متناسب با اهداف مورد نظرمی باشد.

اگر ساختارهای سازمانی را به دو نوع ماشینی و زیستی تقسیم  کنیم :

ساختار زیستی با شرایط متحول محیطی به سرعت هماهنگ شده و امکان انعطاف وآزادی عمل را برای اعضا فراهم آورده

و بستر مناسبی را برای رشد خلاقیت آماده می سازد.

یکی دیگر از عوامل توسعه و تقویت قدرت خلاقیت در سازمان :

حمایت، پشتیبانی و تشویق کسانی است که از خود نظر و ایده های خلاق بروز دهند.

 استراتژی های حمایتی از افکار نو در سازمان موجب می گردد تا سازمان از تحول کافی برخوردار شده وبتواند خود را با

محیط متغییر خارجی هماهنگ سازد.

از آن جایی که خلاقیت در گرو توانایی خلاقیت انسان ها در سازمان می باشد ،

در اینجا به برخی از عوامل که موجب رشد خلاقیت اعضا و سازمان گردد نیز مختصرا اشاره می شود :

روحیه محافظه کارانه و مانوس شدن باروش ها و رویه های موجود، روح خلاقیت رادر فرد تضعیف کرده و از بین می برد.

بنابراین باید با آموزش و ارشاد روحیه نوجوئی را در افراد ایجاد کرد و ضمن حرمت نهادن به نظرات و رویه قدیمی ، اجازه

تغییر و تحول را به افراد خلاق داد.

برای ایجاد روحیه خلاق در اعضا سازمان باید سیستم ارزیابی ویژه ای را طراحی کرد و تلاش های خلاق را تشویق کرد و اجازه داد تا

افراد نظرات خود را ابراز کرده و ترس ازشکست یا مردود شدن نظراتشان را از میان برد. باید به کارکنان این تفکر را اثبات کرد که

استعداد خلاقیت، استعدادی همگانی است و تنها با تلاش و پشتکارو کنارزدن ترس ها وعادات می توان خلاق بود.

به طور کلی وجود محیط خلاق از مهم ترین عامل های رشد خلاقیت می باشد.

در این زمینه نظر محققین دیگری را ملاحظه می کنیم :

اصولا خلاقیت قادر به تبلور در محیط نامناسب و نامطلوب نخواهد بود. محیط نامطلوب برای ترغیب و تشویق خلاقیت محیطی است

که کارمندان را از ریسک کردن باز می دارد.در محیط نامطلوب برای پرورش خلاقیت،از اندیشه های جدید و نو بیشتر انتقاد می شود و

تمایلات دگرگونی و تغییر با مقاومت و ممانعت تقابل می کند.

بررسی های انجام شده توسط کنتر(1983) حاکی از آن است که بعضی از مدیران ،خلاقیت را در سازمان خود به گونه های مختلف

از بین می برند و از بروزوشکوفایی آن جلوگیری به عمل می آورند.

در واقع خلاقیت در محیطی که فاقد انگیزه، محرک و آزادی باشد به وجود نمی آید.

یکی از روش های مهم متبلور کردن خلاقیت:

به وجودآوردن فضای محرک، مستعد و به طور کلی خلاق است.بدین گونه که مسئولان سازمان باید به طور مستمر آمادگی

شنیدن اندیشه های بدیع و نوین را داشته باشند و مشوق و ترغیب کننده کاوش و پوئیدن اندیشه های جدید وروش های نوین را

برای انجام کارباشند.

از دیگر خصوصیات محیط خلاق آن است که افراد به یکدیگر اعتماد و اطمینان دارند و می توانند  خطرهای روانی را برای ابراز کردن

احتیاجات و ترس های عمیق خود بپذیرند.

ارنست دیل( 1986)براین باور است  که باوجود آوردن محیط خلاق شاید مهمترین عامل در تضمین بقای سازمان ،

ارائه اندیشه های جدید و بکر باشد.

محیط مناسب برای بروز خلاقیت نه فقط انگیزش را در افراد برای ابراز تفکر جدید و خلاق ترغیب می کند، بلکه سبب می شود

که سازمان آسان تر بتواند افرادی را که دارای این ویژگی ارزشمند هستند برای تقویت کادر تخصصی خود انتخاب کند.

نکته حائز اهمیت آن است که فرد خلاق باید در محیط و شرای ی قرار گیرد تا بتواند اندیشه خلاق خود را متبلور سازد،

چرا که با تحمیل و فشار،اندیشه خلاق پدیدار نخواهد شد.

نابراین مناسب بودن شرایط پیرامونی به ویژه ملحوظ قرار دادن و شناخت دقیق عوامل بازدارنده، پیش برنده

از اهمیتی خاص برخوردار است.

به منظور افزایش خلاقیت در محیط کارمی توانید روش های زیر را به کار گیرید:


1- محیط خلاقانه ای بوجود آورید.

2- پیش فرض ها را زیر سوال ببرید.

3- ایده های خود را سه برابر کنید.

4- از انتقاد استقبال کنید.

5- تحقیق وپژوهش کنید.

6-سنت ها را بشکنید.

7-درفکر خود به عقب و جلوسفر کنید.

8-به کارکنان خود فرصت دهید تا ازمایش کنند و به نظرات جدیدی دست یابند.

9-کارمندان خود را غافلگیر کنید.

10-از کارمندان خود در پستهای مختلف بازخورد و پیشنهاد بگیرید و نظرها و راهبردهای جدید رابه کار ببرید.

11-مسابقات نوآفرینی برگزار کنید.

13- روز مخالفت برگزار کنید.

14-شکست را تحمل کنید.

15- بیشتر بر ارزش ها تاکید کنید تا قوانین.

نگارنده : دکتر محمد بلوکی

برای مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید :

کلینیک روانشناختی راز خوشبختی :

https://razekhoshbakhti.com/%d9%88%db%8c%da%98%da%af%db%8c-%d9%87%d8%a7%db%8c-%db%8c%da%a9-%d9%85%d8%af%db%8c%d8%b1-%d8%aa%d8%a7%d8%ab%db%8c%d8%b1%da%af%d8%b0%d8%a7%d8%b1/

آپارات :

ttps://www.aparat.com/v/Q3eIi/

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *