آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان با بازی :
مهارت های اجتماعی :
مهارت های اجتماعی،رفتارهایی هستند که فرد را قادر به تعامل موثر و اجتناب از پاسخ های نامطلوب نموده و بیانگر سلامت رفتاری و
اجتماعی افراد هستند.
این مهارت های اجتماعی ریشه در بسترهای فرهنگی و اجتماعی داشته و شامل رفتارهایی نظیر پیشقدم شدن در برقراری روابط جدید،
تقاضای کمک نمودن و پیشنهاد برای کمک به دیگران است.
بازی:
بازی در زندگی کودکان نقش حساس و مهمی دارد.کودکان نه تنها از بازی لذت می برند،بلکه در ضمن بازی فرصت هایی را برای
بیان احساسات خود پیدا می کنند.
کودکان ضمن بازی ، چگونگی ابراز عواطف و کنترل آنها را فرا می گیرند.همچنین کودکان در هنگام بازی مهارت های اجتماعی و
ارتباطی را می آموزند.
کارکردهای بازی :
بازی یکی از نیازهای اساسی کودکان و مهم ترین و اساسی ترین فعالیت آنها به شمار می رود که در عین سرگرم کردن کودک
کارکردهای مهم دیگری را دارد.
که هر یک از این کارکردها به جنبه ای از زندگی کودک مربوط می شوند که او را برای ورود به زندگی بزرگسالی آماده می سازند.
از این لحاظ شرایط بازی، آزادی کودک در بازی، اسباب بازی های مورد استفاده ی کودک و مدت زمانی که به بازی با کودک اختصاص
داده می شود،اهمیت شایان توجهی دارد.
کودکان نه تنها از بازی لذت می برند،بلکه در ضمن بازی فرصتهایی را برای بیان خود پیدا می کنند.کودکان هنگام بازی ،
مهارت های اجتماعی را کسب می کنند که باعث می شود در بزرگسالی دچار بسیاری از مشکلات در روابط خود نشوند .
اهمیت بازی :
مهم ترین مشغولیت کودک در زندگی بازی است.کودک در جریان بازی از لحاظ فکری،عاطفی، جسمی و اجتماعی پرورش می یابد و
آن چه او از طریق بازی به دست می آورد به طور مثبت کسب می کند،زیرا اساس آن تجربه است.این تجربه ای است که از طریق
عضلات و حواس خود کودک،به دست آمده است و در نهایت باعث رشد اجتماعی کودک می شود.
رشد مهارت های اجتماعی :
انسان موجودی اجتماعی است که ادامه زندگی به صورت انفرادی برای او تقریبا غیرممکن است.به همین دلیل،رشد مهارت های
اجتماعی مهم ترین جنبه رشد وجودی هر شخص را تشکیل می دهد.معیار اندازه گیری رشد اجتماعی هر کس میزان سازگاری او با
دیگران است.مهدهای کودک یکی از محیط هایی است که می تواند در تقویت رفتارهای سازگارانه کودکان تاثیر زیادی داشته باشد.
بازی ها:
بازی در رشد مهارت های اجتماعی کودکان تاثیر چشمگیری دارد.کودکان اغلب برای اولین بار از راه بازی گروهی به ارزش کودکان دیگر
که بدون آنان بازی مقدور نیست پی می برند.آنان یاد می گیرند که چگونه از طریق بازی یکدیگر را قبول داشته باشند.درباره ی قوانین
توافق کنند و گروهی به بازی بپردازند.مفهوم همکاری،پیروزی بر گروه رقیب،شکست،هم چشمی و برتری طلبی اغلب در بازی های
جمعی و گروهی به رشد لازم می رسد.از طرف دیگر،کودک در ضمن بازی با رفتار بزرگسالان و نقشی که خود او در آینده باید ایفا کند
آشنا می شود و قدرت جسمانی-کلامی،ذهنی و استعداد خود در برقراری ارتباط با دیگران را گسترش می دهد.
همه بازی ها به نحوی در رشد کودک تاثیر دارد. در این میان بازی های جمعی در رشد اجتماعی کودک اثر سازنده ای دارد.
سی شور عقیده دارد: بازی اصولا اجتماعی است و یکی از هدف ها و بازده های آن ایجاد حس دوستی و معاشرت با دیگران است.
یعنی در حقیقت بازی سازنده انسان اجتماعی است.
بعد رشد اجتماعی:
از بعد رشد اجتماعی،تعامل در بازی با دیگر کودکان،کودک را قادر می سازد تا تصورش را از خود و دیگران در بازی های گروهی که
در این مقررات و قواعد است بازیکن باید نقش دیگر بازیکنان را بداند-همان طور که نقش خود را می داند-همچنین باید توانایی
بر عهده گرفتن نقش دیگران را در خود رشد و توسعه دهد.کودک شروع به ارزیابی توانایی های خود در مقابل دیگران می کند وهویت
یا تصور از خود را بهبود می بخشد.
بچه هایی که بازی می کنند بیش از هویت خود یاد می گیرند.آن ها از طریق بازی کردن نقش های مختلف بزرگسالان، مقررات اجتماعی
و معیارهایی را که رفتار بازیگر را تنظیم می کند،می آموزند.کودک در بازی یاد می گیرد که چگونه در بین جمع زندگی کند.
چه ضوابطی را برای زندگی در نظر داشته باشد.در درگیری ها،در معرکه زندگی چه موضعی و چه راه و روشی را در پیش گیرد.
بازی ها افراد را به مقررات و ضوابط زندگی آشنا می کنند،روح سازگاری را در افراد پدید می آورند، فنون زندگی جمعی را عملا
به کودک یاد می دهند.
دو نمونه بازی برای تقویت مهارت اجتماعی:
ببین و بگو
این یک بازی لذت بخش برای کودکان است که منجر به تقویت مهارت های اجتماعی و ارتباطی کودکان می شود.نحوه انجام این بازی
به این صورت است که برای کودک یک موضوع مانند میوه مورد علاقه،کتاب مورد علاقه یا یک سفر خانوادگی.سپس از او بخواهید
که چیز در مورد موضوع را انتخاب کند و آن را با حرکات نمایش دهد و چند جمله در مورد آن صحبت کند،این بازی می تواند به تقویت
اعتماد به نفس،یادگیری واژگان جدید و قدرت بیان بهتر کودک منجر شود.
تشخیص یک شیء
برای انجام این بازی به 4-5 کودک نیاز دارید،به نوبت چشم یکی از بچه ها را ببندید و بچه های دیگر باید با مشورت هم یک شیء را
انتخاب کنند و هر کدام یک ویژگی از شیءرا بیان کنند و کسی که چشمش بسته شده باید نام آن شیءرا تشخیص دهد.ممکن است
کسی که چشمش بسته شده نیاز به سوالات بیشتر داشته باشد در این صورت تنها با بله یا خیر باید او را راهنمایی کنید تا به جواب
درست دست پیدا کند.
در نهایت به این نکته توجه داشته باشید که فراهم کردن محیط و شرایط مناسب برای کودک که بتواند در آن به طور آزادانه بازی کند،
آزمون و خطا کند و در نهایت تجربه کند به رشد اجتماعی و انفرادی او کمک می کند و بسیاری از مهارت های اجتماعی، ارتباطی و
همچنین مهارت های زندگی را از طریق بازی به دست می آورد.
نگارنده : محدثه نوریان
برای مطالعه بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید :
کلینیک روانشناسی راز خوشبختی :
https://razekhoshbakhti.com/file/%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%d8%b4-%d8%ba%db%8c%d8%b1-%d8%ad%d8%b6%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%aa%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84-%d9%88%d8%a7%d9%84%d8%af-%d9%88-%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9-%d8%a7%d8%b2-%d8%b7%d8%b1%db%8c/https://www.aparat.com/v/3FZ2B/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C_%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8
آپارات :
