اختلالات یادگیری چیست ؟
اختلال یادگری اختصاصی کودکان ناتوانی های یادگیری ، یا اختلالات یادگیری ، اصطلاحی مادر برای طیف گسترده ای از مشکلات یادگیری است. ناتوانی یادگیری ارتباطی با هوش یا انگیزه ندارد. کودکان دارای اختلال یادگیری تنبل یا خنگ نیستند. در حقیقت ، اکثر آنها به اندازه بقیه باهوش هستند. فقط سیم کشی مغز آنها متفاوت است. این تفاوت بر نحوه دریافت و پردازش اطلاعات توسط آنها تأثیر می گذارد.
به زبان ساده ، کودکان و بزرگسالان دارای اختلال یادگیری چیزها را متفاوت می بینند ، می شنوند و درک می کنند. این می تواند در یادگیری اطلاعات و مهارت های جدید و استفاده از آنها باعث مشکل شود. متداول ترین انواع اختلالات یادگیری شامل مشکلات خواندن ، نوشتن ، ریاضیات ، استدلال ، شنوایی و گفتار است.
با اینکه هر بچه ای هر از چند گاهی در انجام تکالیف شب مشکل دارد ، اگر یک حوزه خاص از یادگیری به طور مداوم مشکل ساز شود ، این می تواند نشان دهنده یک اختلال یادگیری باشد.
کودکان دارای ناتوانی در یادگیری می توانند موفق شوند و موفق نیز می شوند
مواجهه با این احتمال که کودک شما یک اختلال یادگیری دارد بسیار دشوار است. هیچ پدر و مادری نمی خواهد رنج فرزند خود را ببیند. ممکن است از خود بپرسید که این چه معنایی می تواند برای آینده فرزند شما داشته باشد ، یا نگران باشید که چگونه مدرسه را پشت سر بگذارد. شاید نگران این باشید که به دلیل مشکلات یادگیری فرزندتان ، ممکن است به او بر چسب “کند ذهن” بزنند یا او را به کلاس ضعیف تری ببرند.
اما نکته مهمی که باید بخاطر بسپارید این است که اکثر بچه های دارای ناتوانی در یادگیری دقیقاً مانند بقیه باهوش هستند. فقط باید نوع آموزش آنها متناسب با سبک های یادگیری مخصوص آنها باشد. با اطلاعات بیشتر در مورد کلیات ناتوانی های یادگیری ، و به طور ویژه مشکلات یادگیری فرزند خود ، می توانید به زمینه سازی موفقیت آنها در مدرسه و خارج از مدرسه کمک کنید.
اختلالات یادگیری اختصاصی
ملاک های تشخیصی:
الف) مشکلات یادگیری و به کارگیری مهارت های تحصیلی که حداقل به شکل یکی از علائم زیر و به مدت حداقل 6 ماه، علی رغم انجام مداخلات درمانی برای رفع مشکلات فوق وجود داشته باشد.
1) روخوانی دشوار، کند و نادرست کلمات (مثلا: هر کلمه را بلند و غلط و یا به کندی و با دودلی می خواند، اغلب کلمات را حدسی می خواند، برای ادای اصوات کلمات مشکل دارد).
2) اختلال یادگری اختصاصی کودکان اشکال در درک معنی آنچه قرائت می شود (مثلا: متن را به درستی می خواند ولی ارتباطات، استنتاج، توالی و یا عمق مطلب را درک نمی کند).
3) مشکلات هجی کردن (مثلا: ممکن است حروف صدادار یا بی صدا را اضافه ، حذف یا جایگزین نماید.)
4) اشکالات بیان نوشتاری (مثلا: اشتباهات متعدد دستوری یا علامت گذاری جملات، به کارگیری پاراگراف هایی با ساماندهی ضعیف، بیان نوشتاری افکارش فاقد شفافیت لازم است.)
5) اشکال در یادگیری مفاهیم و معانی اعداد و یا محاسبات ( مثلا: فهم ضعیفی از اعداد، روابط و بزرگی آنها دارد، برای جمع اعداد یک رقمی به جای آنکه مانند همسالان از اصول ریاضی استفاده کند از انگشتان خود کمک می گیرد، در حین انجام محاسابات عددی گیج می شود و ممکن است فرایندهای دیگری انجام دهد.)
6) اشکال در استدلالات ریاضی (مانند مشکل جدی در به کارگیری مفاهیم، اصول یا روش هایی حل مسائل عددی).
مشکلات در مهرت تحصیلی
ب)مشکلات موجود در مهارت تحصیلی مزبور شدید بوده و از نظر کمی از آنچه برای سن تقویمی وی انتظار می رود کمتر است و بر اساس ارزیابی های جامع بالینی و آزمون های انفرادی استاندارد سنجش پیشرفت، سبب تداخل چشمگیر در کارکرد شغلی یا تحصیلی و فعالیت های معمول زندگی روزمرهء فرد شده است. در افراد 17 ساله و بالاتر تاریخچهء اثبات شدهء وجود نقایص و مشکلات یادگیری را می توان به جای ارزیابی های استاندارد به کارگرفت.
ج) اختلالات یادگیری در دوره مدرسه شروع شده ولی ممکن است تا زمانی که ضرورت های تحصیلی در زمینهء مهارت تحصیلی مختلف از حد توانایی های فرد بیشتر نشده، آشکار نگردد. (مثلا: در آزمون های زمان دار، خواندن یا نوشتن گزارشات طولانی پیچیده در یک مدت مشخص، فشار تحصیلی بیش از حد سنگین.)
د) مشکلات یادگیری مزبور توسط کم توانی ذهنی، کاهش حدت بینایی یا شنوایی اصلاح نشده، سایر اختلالات روانی یا عصبی، شرایط حاد اجتماعی-روان شناختی، بلد نبودن زبانی که آموزش های تحصیلی با آن صورت می گیرد یا میزان کم تحصیلات قابل توجیه نیست.
نکته: چهار ملاک تشخیصی فوق باید بر اساس ترکیب بالینی شرح حال فردی ( رشد و نمو، طبی، خانوادگی، تحصیلی)، گزارش مدرسه، و ارزیابی های آموزشی-روانشناختی کامل گردند.(1)
نکته:
باید توجه داشت که نمره دقیق آزمون با توجه به نوع آزمون استاندارد خاصی که به کارگرفته شده متفاوت است. بر اساس قضاوت بالینی در صورتی که وجود مشکلات یادگیری توسط شواهد همگرای حاصل از ارزیابی بالینی، سابقه تحصیلی، گزارشات مدرسه یا نمرات آزمون ها تایید شود معمولا آستانه پایین تری به کار گرفته می شود (مثلا 0/1 تا 5/2 انحراف معیار [SD] پایین تر از حد متوسط جامعه برای سن مورد نظر). به علاوه از آنجا که آزمون های استاندارد به تمام زبان ها موجود نیست. در چنین مواردی تشخیص تا حدودی بر اساس قضاوت بالینی نمرات بدست آمده از آزمون های سنجش در دسترس قرار می گیرد.
ویژگی های تشخیصی
اختلال یادگیری اختصاصی یک اختلال رشدی عصبی است. که منشاء زیستی دارد یعنی پایه و اساس ناهنجاری های موجود در سطح شناختی است و نشانه های رفتاری اختلال از آن نشات گرفته اند. ریشه ی زیستی علایم شالوده ای از تعاملات عوامل ژنتیک، اپی ژنتیک و عوامل محیطی هستند. که بر توانایی مغز در درک و پردازش دقیق و موثر اطلاعات کلامی و غیرکلامی تاثیر می گذارند.
اختلال یادگری اختصاصی کودکان یکی از ویژگی های اصلی اختلال یادگیری اختصاصی ناتوانی مداوم یادگیری مهارت های کلیدی تحصیلی ( ملاک تشخیصی الف) است. که از دوران تحصیلات رسمی شروع می شود. (یعنی سنین رشد و نموی). مهارت های تحصیلی اصلی عبارتند از درک مطلب شفاهی، خواندن روان و صحیح کلمات، بیان نوشتاری و هجی کردن، محاسبات عددی و استدلال ریاضی( حل مسائل ریاضی). برخلاف تکلم یا راه رفتن که شاخص های اصلی رشدی اکتسابی هستند. و هم زمان با بلوغ مغزی پیشرفت می کنند. به نظر می رسد که مهارت های تحصیلی( مانند خواندن، هجی کردن، نوشتن، ریاضیات) منحصرا از طریق تعلیم و تعلم شکل می گیرند.
اختلالات یادگیری اختصاصی الگوی طبیعی یادگیری مهارتهای تحصیلی را بر هم می زنند. و این مشکل فقط به خاطر عدم دسترسی به امکانات آموزشی یا آموزش ناکافی نیست. مشکلات تسلط بر این مهارت های تحصیلی اصلی می تواند. روی یادگیری سایر دروس نیز تاثیر بگذارد. (مانند تاریخ، علوم، علوم اجتماعی) و این مشکلات ثانویه همگی قابل استناد به اختلال یادگیری مهارت های پایه ای هستند. مشکلات یادگیری جورکردن لغات با اصوات زبان، یعنی خواندن لغات نوشته شده. (معمولا کژخوانی یا دیس لکسی نامیده می شود) یکی از شایع ترین علایم اختلال یادگیری اختصاصی است. مشکلات یادگیری به شکل طیف قابل مشاهده ای از علائم یا رفتارهای توصیفی بروز می کند.
علائم بالینی گاهی
اختلال یادگری اختصاصی کودکان این به راحتی قابل ملاحظه هستند. و گاهی از لابلای مصاحبه بالینی کشف می شوند. و یا با توجه به گزارش های مدرسه، مقیاس های درجه بندی یا گزارشات ارزیابی های آموزشی و روان شناختی قبلی به اثبات می رسند. مشکلات یادگیری موقتی نیستند. و برای همیشه ادامه می یابند. در کودکان و نوجوانان تداوم به معنی پیشرفت ضعیف تحصیلی (مثلا شواهدی دال بر توانایی رقابت بیمار با همکلاسان وجود ندارد) به مدت حداقل 6 ماه علی رغم کمک های جبرانی در مدرسه و منزل است.
برای مثال مشکل یادگیری قرائت لغات منفرد حتی با کمک آموزش مهارت های آواشناختی یا روش های شناسایی لغات بهبودی سریع و قابل ملاحظه ای پیدا نمی کند. اختلال یادگری اختصاصی کودکان این نکته نشان می دهد. که این مشکل یک اختلال یادگیری اختصاصی است. شواهد مشکلات یادگیری مداوم را می توان از مجموع گزارشات مدرسه و کارنامه های تحصیلی کودک، آزمون های اختصاصی موضوعات مختلف درسی یا مصاحبه های بالینی، به دست آورد. در بزرگسالان تداوم مشکلات به صورت اختلال مستمر خواندن و نوشتن. یا ریاضیات خود را نشان می دهد. که از زمان خردسالی شروع و در نوجوانی ادامه داشته. و با مجموعه ای از شواهد به دست آمده. از گزارشات مدرسه، کارنامه ها و ارزیابی های قبلی تایید می شود.
دومین ویژگی کلیدی این است
که کارکرد شخص مبتلا در زمینه ی مهارت تحصیلی به میزان بارزی کمتر از میانگین سن تقویمی وی است. (ملاک ب). یک شاخص قوی بالینی مشکلات یادگیری مهارت های تحصیلی. پیشرفت تحصیلی کمتر از حد انتظار بر اساس سن بیمار و یا پیشرفت متوسطی است. که با تلاش فوق العاده و مستمر بیمار و حمایت های دیگران بدست می آید. در کودکان مشکلات یادگیری تداخل قابل ملاحظه ای با کارکرد تحصیلی آنها خواهد داشت. (گزارشات مدرسه و نمره دهی معلم و یا آزمون ها موید این مسئله هستند.) شاخص بالینی بعدی، به ویژه در بزرگسالان، پرهیز از شرکت در فعالیت هایی است. که نیازمند مهارت های تحصیلی هستند. به علاوه در بزرگسالی، مهارت های ضعیف تحصیلی با کارکرد شغلی و فعالیت های روزمره زندگی که نیازمند مهارت های فوق هستند.
بیشتر بخوانید: اختلال زبان
تایید قطعی
ولی به هر حال تایید قطعی این ملاک تشخیصی نیازمند شواهد روان سنجی به دست آمده. از یک آزمون متناسب با فرهنگ و انفرادی پیشرفت تحصیلی است. که بر پایه ی هتنجار یا ملاک باشد. اختلال مهارت های تحصیلی بر روی یک طیف قرار دارد. لذا نقطه برش طبیعی خاصی وجود ندارد. که بتوان بر اساس آن افراد سالم و یا مبتلا به اختلال یادگیری را از هم تفکیک نمود.
بنابراین تعیین هر گونه آستانه ای برای مرزبندی پیشرفت تحصیلی طبیعی و پایین تر از آن (مثلا آستانه تحصیلی که از حد انتظار سن کاملا کمتر باشد) تا حد زیادی اختیاری خواهد بود. نمرات پایین کسب شده. در آزمون های استاندارد سنجش پیشرفت تحصیلی در هر یک از موضوعات درسی (یعنی حداقل 5/1 انحراف معیار [SD] کمتر از حد میانگین جمعیت های آن سن که تقریبا معادل نمره استاندارد 78 یا کمتر یعنی زیر صدک هفتم است) برای کسب اطمینان بیشتر تشخیص ضروری است.
